BRUGGE – 30 oktober, 2022 Op TikTok en Youtube zag je ongetwijfeld al video’s van ‘vuurspuwende’ toverstokken. Wij gingen op onderzoek.
De Chinese toverstaffen die op de markt gebracht zijn als ‘Harry Potter’ toverstokken, maken gebruik van een klein opgerold stukje papier, wat ontstoken raakt en uit de stok wegschiet. Voor elke ontsteking moet je een nieuw papiertje oprollen en in de toverstok duwen, zoals buskruit in de loop van een geweer. Bij plastic geweren werd dit vroeger reeds gebruikt, dus de toverstaf is gewoon een andere vorm van deze oude uitvinding. Dit zorgt voor een spectaculair effect, maar is niet zonder gevaar!
Goochelaars en stuntmannen zijn vertrouwd met de felle ontsteking van ‘flash paper’. Het is een snel ontvlambaar papier wat volledig kan opbranden zonder rook of as, wanneer het in contact komt met hitte.
Een beetje geschiedenis
De wetenschappelijke naam van het papier is Cellulosenitraat, schietkatoen of nitrocellulose. Dat is de verzamelnaam voor stoffen die bestaan uit cellulose met nitraatgroepen ermee veresterd. De benaming nitrocellulose is in principe fout, omdat dit suggereert dat de structuur nitrogroepen bevat, hetgeen niet geheel juist is; de verbinding is formeel een nitraatester. Het is in 1846 door de Zwitsers-Duitse chemicus Christian Friedrich Schönbein per toeval ontdekt toen hij nitraat en zwavelzuur had gemorst en met een katoenen doekje had opgeveegd, waarna het bij het te drogen bij een radiator in brand schoot.
Het gebruik werd vooral bekend door Kodak, voor het maken van de eerste foto’s en films met ‘flash’ effect.
Als speciaal effect heb je het gebruik gezien als afleidingsmanoeuvre bij verdwijntrucen of als camouflage in wissels van theaterproducties. Wanneer je het papier in je hand zou laten opbranden voor close-up magic, kan het brandwonden veroorzaken. Er is dus heel wat oefening vooraf nodig.
Richtlijnen voor veilig gebruik
Om vertrouwd te raken met het papier is het aanbevolen het niet in de hand te nemen en buitenshuis te gebruiken.
Het ontvlambare papier is standaard nat verpakt en verboden voor vliegtuigtransport. Pas wanneer je het gaat gebruiken, laat je het gewenste aantal velletjes drogen, buiten bereik van zonlicht of hittebronnen. Dat de toverstokken uit China droog papier meeleveren is dus heel gevaarlijk. Wat je niet hebt gebruikt, maak je opnieuw nat bij voorkeur met gedemineraliseerd water, voordat je het gaat opbergen. Bij de minste hitte of blootstelling aan zonlicht kan het in brand schieten.
Het is sterk aanbevolen om een blusdeken in de buurt te houden wanneer je het gebruikt en alleen door meerderjarigen te hanteren. Je kunt het beter niet alleen gebruiken. Textielstoffen (gordijnen, dekens, tapijten) die ontvlambaar zijn, kunnen namelijk aangestoken worden als ze in aanraking komen, waardoor je de vlammen direct moet kunnen blussen.
Gevaren van de namaak toverstok
De reclame / filmpjes zijn dus misleidend, gezien men geen vuur spuwt maar ontvlambare papierpropjes wegschiet uit de holle schacht. Zonder het papier doet de toverstok niets. Op internet kun je ook metalen versies vinden die je zelf kunt in elkaar knutselen die als een soort extravagante aansteker werken, waarbij er niets wegschiet, maar dus uit de toverstok zelf langdurig een lange vlam komt.
Los van het feit dat je mogelijk brand kunt veroorzaken door het verkeerd opbergen van het papier of te gebruiken lazen we op internet reviews van mensen die zo’n stok gekocht hebben waarbij het mechanisme niet (goed) werkt, waardoor het in je hand zou kunnen ontsteken. Of in geval je het wil controleren en het schiet weg, kan het in je oog terecht komen en blind maken.
De zwavel/chloorverbinding kan bij ontbranding een rookmelder ontsteken.
Het minst verrassende nieuws is dat het uiteraard een namaakproduct is en geen officieel product. Het effect is echt, maar de stokken zijn namaak en niet goedgekeurd door Harry Potter / Warner Bros of gecontroleerd door een Europees veiligheidsinstantie. Dat is ook de reden waarom je het enkel nog via Chinese bedrijven kunt bestellen en de website van de fabrikant en verkopers op Amazon offline is gehaald, want het is in strijd met het merkenrecht en onveilig.
De namaak toverstokken zijn niet getest of gecontroleerd, waardoor uw verzekering mogelijk de schade dat het product veroorzaakt niet dekt. De namaakproducten worden voor 80-120 euro per stuk verkocht via Chinese online retailers.
Veilige officiële alternatieven
Officiële alternatieven zijn de remote control toverstok van Harry Potter, waarbij je de frequentie van een afstandsbediening en diens functies overneemt en de interactieve versie dat enkel in Universal Orlando pretpark werkt, wanneer je deze richt op RFID sensoren doorheen het park.
De namaak toverstokken profiteren van een aankondiging dat Warner Bros 19 oktober 2022 heeft gemaakt over een nieuw soort officiële toverstok dat vanaf 20 oktober besteld kon worden. Deze heet ‘Magic Caster Wand’ en is nog niet op de markt. De bewegingsgeactiveerde toverstaf licht op als je de bewegingen van spreuken doorloopt en een app gebruikt om je de resultaten te laten zien. De app is niet alleen beschikbaar voor je telefoon en tablet, maar wordt aangesloten op Apple TV, Fire TV en Google ‘s Android TV voor een interactieve ervaring terwijl je je een weg baant naar magisch succes.
De stok kan zelfs verbinding maken met geselecteerde smart home-apparaten zoals je Hue- of LIFX-lampen, zodat je ze kunt inschakelen door spreuken uit te spreken. Je zult Lumos Maximus kunnen uitspreken om ze aan te zetten, en vast ook Nox om ze uit te zetten. Warner Bros. zegt dat er in de loop der tijd meer apparaten beschikbaar komen.
Je kunt kiezen uit vier verschillende toverstokken: Heroic, Defiant, Honourable en Loyal, maar de Heroic is alleen verkrijgbaar als je lid bent van de Harry Potter Fan Club. Je kunt zelfs eerder bestellen als je lid bent van de fanclub dus het kan de moeite waard zijn om je aan te melden als je een speciale editie toverstok wilt hebben.
De Heroic is een beperkte oplage van slechts 1.000 stuks. Alle vier de toverstokken zijn verkrijgbaar voor 149,99 dollar in de VS en 149 pond in het VK (exclusief Noord-Ierland) en worden in december verzonden. Warner Bros. heeft gezegd dat uitbreiding naar andere gebieden wordt verwacht en zal worden aangekondigd als het gebeurt.
